O Ντίνος που έφυγε

Ο Κώστας Μουρούζης ή Ντίνος για τους φίλους του ήταν από μόνος του ένα κεφάλαιο του Ελληνικού μπάσκετ. Και μάλιστα μιας εποχής που έφυγε και δεν επιστρέφει. Με το θάνατο του μοιάζει να κλείνει ένας κύκλος αυτός που συνέδεσε τα πέτρινα χρόνια με την πρώιμη εποχή του επαγγελματισμού.
Ο Μουρούζης ήταν μπασκετάνθρωπος. Από μικρός. Και πάντοτε έβλεπε ένα βήμα πιο μπροστά από τους υπόλοιπους. Σε ηλικία 21 ετών συνδύασε σπουδές με μπάσκετ και έμεινε πέντε χρόνια στην Ιταλία παίζοντας στη Μπολόνια. Δεν ήταν ο πρώτος Έλληνας της εποχής που έπαιξε στο εξωτερικό, τον είχε προλάβει ο Αντώνης Φλόκας που αγωνίσθηκε επίσης στην Ιταλία λίγο νωρίτερα. Αλλά για τα δεδομένα της εποχής (μιλάμε για το 1956) αυτό ήταν μια μικρή επανάσταση. Στην Ελλάδα γύρισε μετά από πέντε χρόνια για να παίξει στον Τρίτωνα την πρώτη ''μισθοφορική'' ομάδα του Ελληνικού μπάσκετ. Εκεί, ο εφοπλιστής Μπλούης Διακάκης είχε μαζέψει αρκετούς καλούς παίκτες και προσπαθούσε να σπάσει την κυριαρχία του Πανελληνίου και του Παναθηναϊκού (παρότι ο Διακάκης ήταν μέγας Παναθηναϊκός) στο ελληνικό μπάσκετ. Ο Μουρούζης έκανε εκεί και τα πρώτα του βήματα στο μπάσκετ ως προπονητής αλλά η ιστορία του σαν προπονητής αρχίζει στην πραγματικότητα λίγο αργότερα. Σταμάτησε το μπάσκετ σε μικρή ηλικία (γύρω στα 27) λόγω προβλημάτων υγείας και αφοσιώθηκε στην προπονητική.
Ήταν πρωτοπόρος για την εποχή του από κάθε άποψη. Έχω στο αρχείο μου δύο συνεντεύξεις που είχε δώσει σε διαφορετικά διαστήματα στην εφημερίδα ''Φως των Σπορ''. Για τους νεαρούς μπασκετικούς δημοσιογράφους που ξεκινούσαν τότε την καριέρα τους ήταν περίπου τεστ να κάνουν μια συνέντευξη με τον Ντίνο (του είχε μείνει λόγω Ιταλίας) Μουρούζη στο μαγαζί του με ηλεκτρονικά είδη που είχε στη στοά Απότσου στην Πανεπιστημίου. Ήταν καλός φίλος του Θόδωρου Νικολαϊδη, του εκδότη του Φωτός και όποτε ήθελε να δοκιμάσει ένα πιτσιρικά για να δει τι ψάρια έπιανε τον έστελνε στη στοά Απότσου. Συνήθως οι ψαρωμένοι πιτσιρικάδες τα έχαναν μπροστά στον Μουρούζη που ήταν περίπου θρύλος της εποχής.
Παρότι είχε αυστηρό ύφος στην πραγματικότητα ήταν πολύ φιλικός και παρότι η έκφραση δεν υπήρχε εκείνα τα χρόνια φοβερά επικοινωνιακός και με έφεση στις δημόσιες σχέσεις. Στις δύο αυτές συνεντεύξεις είχε πει τα εξής: ''Το μπάσκετ είναι στο αίμα του Έλληνα. Είναι κοντά η στιγμή που θα γίνει μια έκρηξη στην Ελλάδα και θα δούμε το μπάσκετ εθνικό σπορ. Ταιριάζει στους Έλληνες'' (αυτά το 1981) και ''Η ΕΟΚ πρέπει να ανοίξει τα σύνορα και να βάλει τους ξένους στο πρωτάθλημα. Μόνο έτσι θα ανέβει το επίπεδο του ελληνικού μπάσκετ'' (αυτά το 1984).
Τα επιτεύγματα του ως προπονητή τα βρίσκει ο καθένας εύκολα σε μια βιογραφία του. Ηταν ο πρώτος προπονητής μετά τον Νίκο Μήλα που είχε κερδίσει το Κύπελλο Κυπελλούχων με την ΑΕΚ με τόσες πολλές Ευρωπαϊκές επιτυχίες σε συλλόγους. Άγνωστα πράγματα για τη δεκαετία του '70.
Και μόνο το γεγονός ότι το 1971 παραλίγο να γκρεμίσει τον μύθο της Ινις Βαρέζε και να της κόψει τον δρόμο με τον Παναθηναϊκό (στα ημιτελικά) για τον τελικό της διοργάνωσης, έναν από τους δέκα σερί που έπαιξαν οι Ιταλοί φτάνει και περισσεύει.
Οι επικριτές του έλεγαν ότι ήταν περισσότερο μάνατζερ παρά προπονητής. Και ότι όλο το σύστημα του ελληνικού μπάσκετ δούλευε τότε υπέρ του μόνιμου πρωταθλητή Παναθηναϊκού. Ήταν πολύ της μόδας εκείνα τα χρόνια ο...διχασμός μεταξύ των υποστηρικτών Ματθαίου και Μουρούζη (παρότι οι δυο τους είχαν πολύ καλές σχέσεις). Ο Ματθαίου ήταν ο υποστηρικτής της προπόνησης, του προγράμματος και δεν έδινε σημασία στο κοουτσάρισμα. Ο Μουρούζης ήταν το ακριβώς αντίθετο. ''Ερχόταν με πολιτικά στην προπόνηση, άφηνε τους συνεργάτες του να γυμνάζουν τους παίκτες και ο ίδιος φρόντιζε να είναι ευχαριστημένοι οι παίκτες. Οταν ο Παναθηναϊκός κέρδιζε ένα ντέρμπι πήγαινε κρυφά στα αποδυτήρια και έβαζε χιλιάρικα στα σακάκια των βασικών. Είναι ιστορική η μέρα που έβαλε κατά λάθος ένα χιλιάρικο στο σακάκι του Χαϊκάλη και ο πάντοτε χιομουρίστας Αντρέας Χαϊκάλης το είδε και του είπε: ''Κύριε Ντίνο εγώ δεν έπαιξα σήμερα''. Ιστορίες που έχω ακούσει δεκάδες φορές από παλαίμαχους παίκτες του.  Του άρεσε να κοουτσάρει με θεατρικό στιλ για αυτό απέκτησε και το προσωνύμιο ΄''η αλεπού των πάγκων''. Στα εκτός έδρας παιχνίδια του Παναθηναϊκού επειδή πάντοτε έκανε μορφασμούς και γρκιμάτσες αποδοκιμασίας ακουγόταν πάντα το σύνθημα ''ο Μουρούζης κλαίει''...
Με τον Παναθηναϊκό κατάφερε να σπάσει την κυριαρχία της μεγάλης ΑΕΚ στην κορυφή του ελληνικού μπάσκετ. Και ο Λουκάς Μπάρλος έκανε το αυτονόητο για την εποχή. Τον χρύσωσε και τον πήρε προπονητή στην ΑΕΚ σε μια εποχή που οι μεγαλοπαράγοντες του ποδοσφαίρου έλεγχαν και τα τμήματα μπάσκετ (οι σύλλογοι στην πραγματικότητα ήταν ενιαίοι για όλα τα σπορ και με μια διοίκηση). Στην ΑΕΚ έμεινε μόνο ένα χρόνο. Ο Νίκος Γουλανδρής του τριπλασίασε τον μισθό για να τον πάρει στον Ολυμπιακό. Η αλήθεια είναι ότι ο Μουρούζης ήταν πάντοτε Παναθηναϊκός, σύχναζε στο Κολωνάκι και δεν ήθελε να πάει στον Πειραιά. Αλλά ήταν τέτοια η πρόταση που είπε το ναι και έγινε ο πρώτος προπονητής στην ιστορία που πήρε τίτλους και με τους δύο αιώνιους αντιπάλους.
Γνώρισε την αποθέωση και στον Ολυμπιακό και τη βραδιά που η ομάδα του κέρδισε στις λαμαρίνες του Παπαστράτειου τη Λεμάν και μπήκε στους 6 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών αυτόν και τον Γιατζόγλου τους πήγε ο κόσμος στους ώμους του πορεία μέχρι το Δημαρχείο του Πειραιά.
Από τον Ολυμπιακό έφυγε αμέσως μετά. Ήταν η έναρξη της εποχής Άρη-Ιωαννίδη στο ελληνικό μπάσκετ. Ο Μουρούζης έλεγε ότι ο ΄΄ξανθός'' ήταν κλώνος του στην προπονητική και με πιο εξελιγμένες μεθόδους! Ένα από τα τελευταία του παιχνίδια στον πάγκο ήταν πάντως εναντίον του Ιωαννίδη και παραλίγο να γίνει μια τεράστια έκπληξη.
Ο Μουρούζης πέρασε για λίγο από τον Μίλωνα που έπαιζε τότε στη Β΄εθνική με παίκτη του τον πρώην περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρό που έγινε προπονητής της ομάδας στη θέση του όταν ο ''Ντίνο'' τσακώθηκε με τη διοίκηση και έφυγε. Γύρισε στον Ολυμπιακό αρχές της δεκαετίας του '80 αλλά έφυγε μέσα σε μια νύχτα επειδή δεν υπήρχαν χρήματα και η διοίκηση του είχε δώσει μόνο υποσχέσεις! Παραμονές της έναρξης της προετοιμασίας κάλεσε τους δημοσιογράφους στου Απότσου για ουζάκι και τους ανακοίνωσε ότι ''το όνομα και το κύρος μου δεν μου επιτρέπει να αναλάβω τον Ολυμπιακό. Η διοίκηση δεν έχει κάνει τίποτα από όσα μου υποσχέθηκε''!
Το μπάσκετ προχωρούσε και ο Μουρούζης καταλάβαινε ότι δεν είχε θέση στη νέα του μορφή. Τον είχε πάρει και στο κυνήγι όλο το σύστημα της ΕΟΚ. Δεξιός ο Μουρούζης, βαθύ ΠΑΣΟΚ στα πρώτα χρόνια του Βασιλακοπουλισμού στην ΕΟΚ, κοντραρίσθηκαν άσχημα και δημόσια και μπήκε....εμπάργκο σε πολλές ομάδες που τον ήθελαν για προπονητή. Ήταν και το παράπονο του Μουρούζη που έλεγε ότι ήταν θύμα πολιτικής αντιπαράθεσης και πέρασε στο περιθώριο του μπάσκετ.
Κάθισε πάλι στον πάγκο του Παναθηναϊκού στα μέσα της δεκαετίας του '80. Στα πρώτα πλέι οφ της ιστορίας βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Άρη που εκείνη την εποχή δεν μοίραζε απλά κατοστάρες αλλά διέσυρε (ειδικά στο Αλεξάνδρειο) όλες τις υπόλοιπες ομάδες της Α1 πλην ΠΑΟΚ. Ο Μουρούζης πήγε με χειρότερη ομάδα στο Αλεξάνδρειο αλλά συγκεκριμένο πλάνο: Σαράντα λεπτά ζώνη και αργός ρυθμός. Ο Άρης μπλοκαρίστηκε και τελικά κέρδισε με ένα αμφισβητούμενο καλάθι (βήματα Γιαννάκη) που όμως ποτέ κανείς δεν είδε! Το ματς ήταν τηλεοπτικό αλλά στο ημίχρονο κάποιοι είχαν ξηλώσει τα καλώδια της ΕΡΤ και η μετάδοση σταμάτησε. Ο Μουρούζης είχε να το λέει ότι το τελευταίο του παιχνίδι στην Α1 συνοδεύτηκε από μια διαιτητική σφαγή που έγινε στα...μουλωχτά. Α, ναι...Αργότερα εκείνη η ζώνη του Μουρούζη ήταν αντικείμενο διαφωνίας με τον κακό φίλο και κουμπάρο του Φίλιππο Συρίγο. ''Με πήρε παραμονές στο τηλέφωνο και μου λέει ότι θέλει να παίξει 1 μαν του μαν 4 ζώνη τον Γιαννάκη. Του λέω άσε ρε Μουρούζα (έτσι των φώναζε πάντοτε) τα σύνθετα. Παίξε τον Ιωαννίδη ζώνη 1-3-1, αυτή που παίζει ο Πίτερσον στο Μιλάνο και θα μπλοκμάρει'', έλεγε ο ένας και ο άλλος απαντούσε: ''Ζώνη έπαιξα αλλά ήταν 2-1-2 και δεν την καταλάβαινε ο Συρίγος'', απαντούσε ο άλλος. Μια δεκαετία αργότερα όταν το συνδρομητικό ανακατεύτηκε με το μπάσκετ και πήρε τα δικαιώματα του πρωταθλήματος (1998) οι δυο τους αποτέλεσαν για μια διετία το δίδυμο στον σχολιασμό των αγώνων. Για όσους πρόλαβαν έστω και λίγο την εποχή του Μουρούζη στο ελληνικό μπάσκετ είναι ξεκάθαρο ότι αντιπροσώπευε την αύρα και τη λογική ενός άλλου μπασκετικού κόσμου που μοιάζει πολύ μακρινός αλλά και πολύ ωραίος!